Jednym z wymogów dla PSA jest, aby jej akcje były zarejestrowane w rejestrze akcjonariuszy. Rejestr akcjonariuszy należy prowadzić w postaci elektronicznej. Rejestr akcjonariuszy prowadzi podmiot, który dysponuje zezwoleniem na prowadzenie rachunków papierów wartościowych albo notariusz. Aktualnie w większości sytuacji (zdecydowanej) rejestr akcjonariuszy PSA prowadzi dom maklerski lub bank prowadzący działalność maklerską. Czy mniejsza popularność notariusza jako podmiotu prowadzącego rejestr akcjonariuszy ma uzasadnienie? Czy warto zlecić notariuszowi prowadzenie rejestru akcjonariuszy?
Na sens wyboru notariusza jako podmiotu prowadzącego rejestr akcjonariuszy wskazywał już ustawodawca wprowadzając przepisy o PSA. Jak wiadomo, prosta spółka akcyjna może służyć realizacji zarówno znacznym inicjatywom jak i przedsięwzięciom kilku osób, a nawet jednej osoby. W związku z tym, zgodnie z założeniami ustawy, nałożenie na PSA obowiązku korzystania z rozwiązań technicznych właściwych dla prowadzenia rachunków papierów wartościowych nie jest konieczne. Co więcej, według ustawodawcy jest to rozwiązanie nieproporcjonalne do potrzeb założycieli PSA.
W związku z tym w takich sytuacjach ma wystarczać zastosowanie prostszej, mniej kosztownej formy postaci elektronicznej rejestru akcjonariuszy prowadzonego przez notariusza. Takim rejestrem akcjonariuszy może być zwykły dokument w postaci elektronicznej, który jest odpowiednio zabezpieczony i zawiera wszystkie wymagane dane; wymagane dane w rejestrze akcjonariuszy PSA wskazuje k.s.h.
Koszty
Istotne dla zlecenia prowadzenia rejestru akcjonariuszy są koszty jego prowadzenia. W przypadku zlecenia prowadzenia ww. rejestru przez notariusza, rozporządzenie ws. maksymalnych stawek taksy notarialnej wskazuje maksymalne opłaty notarialne za jego prowadzenie:
1) 1200 zł za prowadzenie rejestru akcjonariuszy w stosunku rocznym za każdy rozpoczęty rok,
2) 100 zł za wpis w rejestrze akcjonariuszy,
3) 50 zł za udzielenie informacji z rejestru akcjonariuszy.
Tym samym stałe koszty prowadzenia rejestru akcjonariuszy przez notariusza są co najmniej ok. 2x niższe niż koszty prowadzenia rejestru akcjonariuszy przez dom maklerski.
Rejestr akcjonariuszy PSA u notariusza – bezpieczeństwo
W odniesieniu do kwestii bezpieczeństwa należy wskazać, że niezależnie od formy rejestru akcjonariuszy, zarówno dom maklerski jak i notariusz muszą prowadzić go w sposób, który zapewnia bezpieczeństwo i integralność zawartych w nim danych. Notariusze są jednocześnie podmiotami zaufania publicznego, co konkretyzują przepisy Prawa o notariacie, podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej i odszkodowawczej, z którą wiąże się obowiązek posiadania ubezpieczenia OC.
Z drugiej strony warto zwrócić uwagę, że to do notariusza należy wybór, z jakich środków technicznych i organizacyjnych zapewniających bezpieczeństwo będzie korzystać przy prowadzeniu rejestru akcjonariuszy. Prawo o notariacie nie przewiduje konkretnych wymogów w tym zakresie wobec notariuszy.
Podsumowanie
W przypadku PSA o niewielkiej liczbie akcjonariuszy warto rozważyć powierzenie prowadzenia rejestru akcjonariuszy notariuszowi. Niemniej, notariusz nie ma obowiązku spełniania tak znacznych wymogów bezpieczeństwa informatycznego, jakie muszą spełniać domy maklerskie. To przekłada się na zasadniczo niższe koszty prowadzenia rejestru akcjonariuszy przez notariusza. Warto mieć na uwadze, że ewentualna utrata lub trwała modyfikacja danych w rejestrze akcjonariuszy spowoduje istotne komplikacje dla funkcjonowania PSA, co najmniej przejściowo.
Należy także wskazać, że ustawodawca nie przyznał notariuszowi możliwości prowadzenia rejestru akcjonariuszy dla spółki akcyjnej.
W przypadku pytań – zachęcam do kontaktu: kontakt@spolkawsieci.pl