Zmiana wspólników w spółce komandytowej może nastąpić m.in. przez zmianę umowy spółki albo przeniesienie praw i obowiązków wspólnika (komplementariusza, komandytariusza). Zmiana umowy spółki i w ten sposób doprowadzenie do zmiany składu osobowego spółki jest zasadniczo trudniejsze. Wymaga to bowiem koordynacji między wspólnikami i w efekcie doprowadzenia do zmiany umowy spółki. Zmiana umowa spółki komandytowej wymaga formy aktu notarialnego.
Mając na uwadze wskazane powyżej wymagania dla zmiany umowy spółki atrakcyjniejsza wydaje się możliwość przeniesienia praw i obowiązków w spółce komandytowej na nowego wspólnika. Czy zatem możliwe jest przeniesienie praw i obowiązków w spółce komandytowej w formie dokumentowej, np. z wykorzystaniem profilu zaufanego?
Spółka komandytowa założona w S24 – przeniesienie praw i obowiązków
Od kilku lat, w przypadku spółek założonych przez S24, możliwe jest przeniesienie praw o obowiązków przy wykorzystaniu wzoru udostępnionego w systemie S24. Decydując się na taką formę przeniesienia praw i obowiązków należy pamiętać o występujących ograniczeniach. Oznacza to w praktyce, że dostosowanie umowy sprzedaży możliwe jest tylko w zakresie dopuszczonym w internetowym wzorze. W wielu przypadkach taka umowa nie pozwala na osiągnięcie celów zakładanych przez wspólnika-sprzedawcę oraz nowego wspólnika spółki komandytowej. Jeżeli jednak strony zdecydują się na zawarcie umowy sprzedaży w ten sposób, nabywca i zbywca podpisują taką umowę kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Z prawnej perspektywy interesujące jest wskazanie ustawodawcy, że podpisanie takiego dokumentu podpisem osobistym albo podpisem zaufanym spełnia wymóg formy pisemnej.
Spółka komandytowa poza S24 – przeniesienie praw i obowiązków
Inaczej sytuacja wygląda w przypadku spółek, które nie zostały założone przez S24 lub do których wprowadzono takie zmiany, które doprowadziły do utraty statusu spółki S24. Dla umowy przenoszącej prawa i obowiązki w spółce komandytowej ustawodawca nie formułuje wprost wymogu formy. Należy jednak mieć na uwadze, że przeniesienie ogółu praw i obowiązków podlega ujawnieniu w KRS. Sąd rejestrowy musi zatem otrzymać informację, że nastąpiła zmiana wspólnika w spółce komandytowej. To oznacza, że sąd rejestrowy musi uzyskać dowód na to, że przeniesienie praw i obowiązków w spółce miało miejsce. Dodatkowo, mając na uwadze, że ustawodawca enigmatycznie wskazuje, że podpisanie umowy sprzedaży praw i obowiązków podpisem zaufanym albo podpisem osobistym odpowiada formie pisemnej, bezpiecznym rozwiązaniem jest zawarcie umowy sprzedaży praw i obowiązków w formie pisemnej.
Warto zwrócić uwagę, że niektórzy stoją na stanowisku, że dla przeniesienia praw i obowiązków w spółce komandytowej wymagana jest forma aktu notarialnego. Ten pogląd wspierany jest tezą, że umowa przenosząca prawa i obowiązki stanowi zmianę umowy spółki. W związku z tym dla sprzedaży „udziału” w spółce komandytowej miałaby być wymagana taka sama forma jak dla zmiany umowy spółki (forma aktu notarialnego). Należy stwierdzić, że zmiana umowy spółki oraz przeniesienie praw i obowiązków to „different animal”. To dwa różne mechanizmy, wobec czego stosowanie wymogów przewidzianych dla zmiany umowy spółki dla przeniesienia praw i obowiązków nie jest prawidłowe.
Podsumowanie
Kodeks spółek handlowych nie przewiduje wprost wymogu formy dla umowy przenoszącej prawa i obowiązki w spółce komandytowej. W praktyce oznacza to, że zawarcie takiej umowy w formie dokumentowej byłoby prawnie skuteczne. Mając jednak na uwadze, że w praktyce załącznikiem do wniosku do KRS o ujawnienie nowego wspólnika spółki komandytowej jest umowa przenosząca prawa i obowiązki rekomendowane jest zawarcie takiej umowy w formie pisemnej. Dotyczy to w szczególności przypadku, gdy spółka planuje samodzielnie zgłosić zmiany do KRS i musi przesłać do sądu „papierowe” dokumenty po wcześniejszym ich zgłoszeniu przez ePRS.
W przypadku pytań lub wątpliwości – zachęcam do kontaktu: kontakt@mijal.legal